Grondstoffen terugwinnen in afvalwater

In het landelijke gebied is decentrale waterzuivering eigenlijk best gebruikelijk. Afgelegen woningen of bedrijven die niet op de riolering zijn aangesloten, zuiveren hun afvalwater lokaal in IBA's (individuele afvalwater behandeling). Je kunt een stap verder gaan in een bebouwde of industriële omgeving. Je wilt dan zo dicht mogelijk op de bron zitten, stelt Groot. Kleine hoeveelheden zijn nauwkeurig te filteren. “Denk aan het verwijderen van medicijnresten in ziekenhuisomgeving. Steeds vaker wordt het afvalwater lokaal verzameld en behandeld om zoveel mogelijk energie terug te winnen en water te zuiveren. Dat levert verderop in het systeem weer winst op, doordat het water al schoner is.”

Schoner water

Schoner water voor verdere verwerking is slechts één voordeel. Ook de terugwinning van nutriënten en andere grondstoffen biedt kansen. In een Sneekse woonwijk is hiervoor een gesloten kringloop van water en afval gerealiseerd. Er wordt onder andere fosfaat teruggewonnen. Maar het systeem zorgt ook voor waterbesparing en de mogelijkheid om biogas te maken. “Op termijn is het wellicht mogelijk om na zuivering weer drinkwater te hebben”, zegt Groot. “Momenteel is het vooral geschikt voor irrigatie en industrieel gebruik.”

Verdere uitrol

Verdere uitrol in Nederland zal nog wel wat voeten in de aarde hebben. Het vraagt namelijk om aanpassing van de infrastructuur. De kansen liggen vooral in nieuwbouwwijken en bij wijken die gepland staan om op de schop te gaan, aldus Groot. “Je kunt gebruik maken van bestaande plannen voor wijksaneringen. Dan staan er toch al investeringen gepland en kun je een stap extra zetten. Om het aantrekkelijk te maken, zullen we wel naar slim ontworpen, modulaire systemen moeten toegaan, die op grote schaal en tegen een aantrekkelijke prijs zijn toe te passen.”
Ook is er de kwestie van eigenaarschap van waterzuivering. Momenteel ligt deze bij de waterschappen, met een belangrijke stem hierin van de gemeente in verband met riolering. Groot: “De bedrijfsvoering van zuivering op wijkniveau is te zwaar voor gemeenten alleen, Daar is specialistische kennis nodig. Private partijen kunnen daar inspringen.” Hij wijst ook op incentives voor bewoners. Bijvoorbeeld een bonussysteem voor goed gescheiden afvalwater, of door een lagere waterrekening. “Door hergebruik van grijs water voor huishoudelijke handelingen is dit al goed mogelijk.”